U bent hier

Bram Van De Putte van Diogenes:"Heel wat tijd en energie in de zoektocht naar thuislozen die mogelijk in gevaar zijn"

Artikel n.a.v. een open gesprek met Bram Van De Putte van DIOGENES – 28-03-2020

door Greta Leire, Coördinatrice Overlegplatform Geestelijke Gezondheid Gebied Brussel-Hoofdstad

Aan het woord is Bram Van de Putte, halftijds straathoekwerker en halftijds coördinator van het project “Metro-Liens” binnen Diogenes vzw.

Betrokkenheid op z’n best

Bij de opstart  van het project in 2012 werd snel duidelijk dat er naast het straathoekwerk door het team van Métro-Liens, een ongelooflijke opportuniteit en kracht aan te boren is in de semi-publieke ruimten en de sociale context. Zo kwam er het idee om de relationele dimensie volop aan te spreken, met de winkeliers, snackuitbaters, de honderden dagelijkse passanten…. Hoe? Door hen via heel eenvoudige aandachtspunten actief te betrekken bij de herinschakeling van thuislozen. Op die manier kon het project Métro-Liens de voorbije jaren heel wat stenen verleggen. Deze locals van onze metro- en treinstations en handelscentra zoals de Nieuwstraat ontwikkelen een betrokken houding en slaan een praatje om te checken of de persoon open staat voor een gesprek of helemaal in zichzelf gekeerd is, al dan niet voldoende voedsel heeft, hoe het met zijn/haar gemoed gaat, of er positieve of eerder negatieve veranderingen aan de gang zijn. Noem dit gerust betrokkenheid op z’n best.

De gevolgen van COVID-19

Een aantal thuislozen houdt zich vaak in groepsverband op maar er is ook de groep van de thuislozen die eerder geïsoleerd geraken, psychisch kwetsbaar zijn en zichzelf al te vaak blootstellen aan risico’s.

Omdat met COVID-19 de overlevingsstrategieën om aan voldoende voedsel en geld te komen niet meer werken, is de situatie op zeer korte tijd drastisch veranderd. Nu de pendelaarsstad leegloopt, de bewoners binnen blijven en de restauranthouders hun etensresten niet meer kunnen delen, de hartelijke metrowinkeluitbaters thuis zitten, de sociale restaurants hun deuren sloten en “Opération Thermos” stilligt, wordt de stress groter door de dagelijkse confrontatie met honger, angst en eenzaamheid. Al snel kwamen n.a.v. de COVID-19 richtlijnen een aantal initiatieven op gang :

  • 58 plaatsen, uitbreidbaar tot 150, in Thurn & Taxis, verzorgd door Artsen zonder Grenzen
  • 15 extra plaatsen in het Rode Kruis-opvangcentrum in de Trierstraat
  • 6 verzorgingskamers bij Samusocial

De GGC onderhandelt om verschillende hotels te kunnen omvormen tot opvangplekken. Koploper is Elsene waar 30 hotelkamers worden vrijgemaakt en de gemeente Vorst met haar gemeenschapswachters, Diogenes, l’Ilôt, l’AMA en SSM Le Méridien de krachten gaan bundelen om voor voedsel, logistieke steun en psycho-sociale begeleiding te zorgen. De hoop leeft dat andere gemeenten dit voorbeeld zullen volgen.

Bram Van de Putte juicht het bestaan van al deze initiatieven toe, maar blijft bezorgd voor straatbewoners die zich in groep in kraakpanden - zonder de noodzakelijke hygiënische voorzieningen - terugtrekken. Heel de thuislozensector vreest voor slachtoffers bij hun verarmd, uiterst kwetsbaar (niet enkel psychisch maar ook lichamelijk) en sociaal uitgesloten (huisvesting, basisrechten) doelpubliek. Niet enkel in de winter of in deze coronacrisistijd…

De straathoekwerkers van Diogenes hebben bijzondere aandacht voor thuislozen met een profiel van contact- en zorgmijder. Die mensen hebben overlevingsstrategieën die momenteel nog amper werken, met als gevolg dat hun basisbehoeften niet langer vervuld worden.

Zij zitten vaak ineengedoken in een hoekje, het komt niet in hen op om voor zichzelf zorg te dragen en ze slaken niet spontaan een noodkreet wanneer het fiks bergaf gaat.

Door de sluiting van heel wat diensten en omdat de thuislozen onder het mom van de epidemie weggejaagd worden van hun vaste ankerplaatsen, investeren de straathoekwerkers nu ook heel wat tijd en energie in de zoektocht naar thuislozen die mogelijk in gevaar zijn

Door de sluiting van heel wat diensten en omdat de thuislozen onder het mom van de epidemie weggejaagd worden van hun vaste ankerplaatsen, investeren de straathoekwerkers nu ook heel wat tijd en energie in de zoektocht naar thuislozen die mogelijk in gevaar zijn. Diogenes deelt momenteel gsm’s uit als levenslijn met deze uiterst kwetsbare groep.

De “rauwe” realiteit van het leven van deze mensen aan de marge van onze snelle maatschappij wordt - met deze vertraging en verstilling van het dagelijks leven in de hoofdstad – nog rauwer.

Wat kunnen we concreet doen?

Asbl Diogenes vzw doet een warme oproep aan alle Brusselaars om aandachtig rond te kijken en via de mail info@diogenes.brussels of via 02/502 19 35 te melden wanneer ze daklozen opmerken die in nood en ontredderd zijn. Gelieve de plaats waar de persoon zich bevindt duidelijk te omschrijven en je telefoonnummer te vermelden. Wetende dat er behoefte aan voedsel en geld is, is concrete hulp aanbieden ter plekke uiteraard welkom. Men dient natuurlijk ten allen tijde rekening te houden met de opgelegde voorzorgsmaatregelen!

Aan de welzijns-en gezondheidssector vraagt Diogenes om de intersectorale samenwerkingen te versterken, en aan het Overlegplatform Geestelijke Gezondheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om deze boodschap te verspreiden en samen waar te maken.

Wat na de Covid crisis?

Dit moment is heel destabiliserend en vraagt om snelle, collectieve en efficiënte maatregelen, maar verplicht ons ook om nu al te anticiperen op de vraag: “wat na de crisis wanneer de confrontatie met een chronisch gebrek aan duurzame huisvestingsoplossingen voor de thuislozen, weer des te groter zal zijn?”

De opvangplekken en uitzonderlijke hotelkamers zullen ontruimd worden en de oude tijden van een schrijnend gebrek aan menswaardige woningen zullen snel weer opdoemen…

Vanuit het Overlegplatform Geestelijke Gezondheid sluiten we bewust af met enkele slotwoorden van de studie van 2018 van La Strada - de voorganger van het huidige Bruss’Help - van “5 jaar Housing First in het Brussels Hoofdstedelijke Gewest” omdat we deze conclusie onderschrijven.

“Housing First is een sleutelelement, maar niet de enige oplossing in de strijd tegen dak- en thuisloosheid. La Strada benadrukt sinds 2015 deze geïntegreerde aanpak, waarbij de aanverwante sectoren en beleidsdomeinen een centrale rol spelen. In Finland, een van de enigste landen in Europa waar het aantal dak- en thuislozen de laatste jaren verminderde, is de strijd tegen dak- en thuisloosheid een gedeelde bevoegdheid. Niet alleen welzijn, maar ook de beleidsdomeinen milieu, gezondheid en justitie dragen mee de verantwoordelijkheid en zetten samen in op een samenleving zonder dak- en thuisloosheid. (…) Elke dakloze persoon heeft namelijk huisvesting nodig, ongeacht andere of bijhorende problematieken. Naast huisvesting is preventie zeer belangrijk, aangezien de huurders slechts over een inkomen beschikken dat onder de armoederisicogrens ligt. Hun huisvestingssituatie blijft m.a.w. precair. Het verlagen van drempels en toegankelijk maken van de samenleving voor personen in moeilijkheden is dan ook essentieel. De Housing First-teams tonen aan dat het niet onmogelijk is om een zeer kwetsbare en ‘moeilijke’ doelgroep te herhuisvesten.”

Het Overlegplatform organiseert al sinds 2012 de werkgroep “Huisvesting en geestelijke gezondheid”, in 2016 verruimd met armoede en handicap en ondersteunt de vzw Bru4Home, die ijvert voor innovatieve oplossingen in een context van een langdurige Brusselse huisvestingscrisis. Via deze weg hoopt het een steentje bij te dragen tot de levensgrote inspanningen die de thuislozensector gisteren, vandaag, morgen en elke dag opnieuw levert om hulp te bieden aan de vele daklozen in Brussel.

Met dank aan Bram Van De Putte en heel het team van asbl DIOGENES vzw voor hun creativiteit en inzet en hun geloof in een betere wereld voor iedereen.

Lees ook 
corona-info

Nuttige informatie voor de Brusselse hulpverlener gebundeld.

Kennis
Welzijn
Wonen
Zorg
Kennis
Vrijwilligers
afstand maakt ons sterker

Lees hier hoe de Coronacrisis het werk van de hulpverleners beïnvloedt.

Welzijn
bellen

Alle antennes van Het BuurtPensioen dragen er vandaag toe bij, om deze moeilijke tijden samen te overbruggen.

Kennis
studenten aan het werk

Brusselse zelforganisaties staan mee in de frontlijn. Edwige Abena over de precaire situatie van studenten met Afrikaanse roots.

Welzijn
Mina (rechts) "Ontzettend veel mensen worden getroffen."

Sinds 2015 richt de zelforganisatie ADIB (Action et Dialogue Bruxelles) zich tot kwetsbare mensen in Molenbeek. Door de lock down half maart viel hun...

Welzijn
Samen rond de tuintafel in Coronatijden.

In de twee woningen van Beschut Wonen Nieuwe Thuis in Ganshoren wonen 16 mensen met een psychiatrische problematiek. Half maart viel het dagelijks leven...

Voedselbedeling in Voyaach

Half maart, toen de corona-lockdown werd uitgevaardigd, moest Samenlevingsopbouw al zijn groepswerkingen noodgedwongen sluiten. Zij beseften meteen dat er...

cover cahier 14

Dit cahier is een tijdsdocument, een getuigenis uit het voorjaar van 2020. Elk verhaal getuigt van grote veerkracht, maar ook van dieperliggende...

Kennis
Welzijn
Zorg