Lumina : dagcentrum voor jongeren met een beperking

“Voor elke ouder valt het zwaar om een kind te hebben met een handicap. Achtergrond of afkomst spelen daarbij geen rol”, zegt Habiba Hamdaoui, coördinator van Lumina. Deze Molenbeekse vzw werd opgericht door enkele ouders en organiseert activiteiten voor volwassenen met een beperking.

Praatgroep voor ouders

Veel ouders nemen de dagelijkse zorg op zich van hun volwassen kind, maar daarover praten is een groot taboe. Daarom zijn we ongeveer twintig jaar geleden met een aantal ouders gestart met Lumina. Veel Noord-Afrikaanse moeders spraken geen Frans of Nederlands en durfden hun kind niet naar een dagcentrum te brengen. Ze kenden dat niet en hadden iemand nodig die hen verzekerde dat hun kind daar in goede handen was.

‘Veel moeders durfden hun kind niet naar een dagcentrum brengen.’

Daarom zijn we een praatgroep begonnen onder begeleiding van de interculturele bemiddelaar van vzw Foyer. We kwamen elke maand samen om te praten over de dagelijkse realiteit van ouders van een kind met een beperking. Zij voelen zich vaak bekeken en voelen zich ook vaak schuldig. Niet veel later richtten we onze vzw op. We organiseerden naast de praatgroep ook activiteiten voor jongvolwassenen met een handicap. Na twee jaar namen we een voltijds betaalde kracht in dienst. We begeleidden toen een zestal jongeren. We moesten geen reclame maken, er was immers veel vraag en dat ging van mond tot mond. Dat is altijd zo geweest, tot op vandaag.

Geen verplichtingen

Ouders kunnen altijd bij ons terecht, zonder verplichtingen. Wij organiseren activiteiten zoals dat ook in een buurthuis gebeurt. We hebben gekwalificeerd personeel zoals een psycholoog, opvoeders en animatoren. We zijn elke weekdag open van 9 tot 16 uur en op zaterdag doen we soms uitstapjes en is er yoga. Om musea te bezoeken of naar de fitness te gaan, werken we samen met partners. De meeste activiteiten zijn zonder de ouders. Die zijn vaak 60, zelfs 70 jaar oud en hebben nood aan rust, hebben de energie niet meer of zijn ziek. Zij zijn blij dat hun kinderen ergens terecht kunnen.Wij hebben plaats voor zestien deelnemers vanaf 21 jaar. Zij bepalen zelf wat ze graag doen, wanneer ze komen en aan welke activiteiten ze deelnemen zoals sport, koken, beeldhouwen, lezen of schrijven.

Eén grote familie

Het belangrijkste is dat ze hier graag zijn, tot rust komen en ontspannen terug naar huis gaan. Het heeft geen zin om mensen met een beperking dingen te laten doen die ze niet fijn vinden. Dan raken ze gefrustreerd en daar wordt niemand beter van. We respecteren ieders tempo en voorkeuren. Als hen iets dwars zit dan zoeken we een oplossing. Wij zijn hier één grote familie, waar iedereen zichzelf mag zijn en de aandacht krijgt die hij nodig heeft.

‘We willen mensen met een beperking in hun autonomie te stimuleren.’

We willen mensen met een beperking in hun autonomie te stimuleren. Sommigen kunnen bijvoorbeeld niet met mes en vork eten en hebben altijd hulp nodig. Dan leren wij hen aan om zelf hun vlees en groenten te snijden. In het begin is dat niet gemakkelijk, zij hebben die psychomotoriek niet. Maar na een tijdje lukt dat, waardoor ze veel zelfstandiger worden. Sommigen hebben hier zelfs geleerd om koffie te zetten.

Trampoline

Wij werken zoveel mogelijk samen met andere organisaties, zodat onze jongeren contact krijgen met de samenleving. Samen met het Centre Permanent pour la Citoyenneté et la Participation (CPCP) organiseren we elke dinsdag een atelier over mediatechnieken. Een voorbeeld daarvan is ‘micro-trottoir’, waarbij onze jongeren op straat vragen stellen aan voorbijgangers en in dialoog gaan. Vorig jaar hebben we een aantal interviews gemonteerd tot een film, die in Elsene is vertoond.

‘Ik mis originaliteit in het aanbod voor mensen met een handicap.’

Sporten en yoga doen we in Molenbeek en we hebben een monitor uit Hasselt die twee avonden per week karate geeft aan jongeren met het syndroom van Down. Door samen te werken met partners wordt Lumina een trampoline waardoor jongeren echt een plaats krijgen in de maatschappij. Ik mis originaliteit in het standaardaanbod voor mensen met een handicap. Iedereen is een mens, maar onze maatschappij is nog niet helemaal klaar voor een brede inclusie.

Als mens behandelen

Ik ben geboren in Wilrijk, maar door mijn ouders ken ik de gewoonten en gebruiken van de Marokkaanse gemeenschap goed. Sommige ouders stellen daardoor sneller vertrouwen in mij. Maar dat is niet de essentie. Waar het om gaat, is dat je iemand als mens behandelt. Zowel onze bezoekers als onze medewerkers hebben een mix aan nationaliteiten, zo zit de wereld en zeker Brussel nu eenmaal in elkaar. Het zou goed zijn moesten alle voorzieningen openstaan voor mensen van verschillende afkomst.

‘Zowel onze bezoekers als onze medewerkers hebben een mix aan nationaliteiten, zo zit de wereld en zeker Brussel nu eenmaal in elkaar.’

Wij vragen mensen wat ze graag willen doen. Wat ze graag eten. Aan welke gewoontes ze gehecht zijn. Als je daar geen rekening mee houdt, voelen mensen zich niet welkom. We werkten in het verleden ook enkele jaren samen met begeleidingsdienst voor mensen met een beperking De Lork (nu Hubbie), om van elkaar te leren hoe je met mensen van diverse achtergrond werkt. Onze jongeren gingen bij hen activiteiten volgen en hun jongeren kwamen naar hier. We gingen samen op uitstap, wandelen, schilderen, muziek en organiseerden een ontbijt voor ouders en jongvolwassenen. Zo konden onze ouders de werking van De Lork leren kennen. Voor de monitoren van Lumina en De Lork was het een fijne ervaring om samen te werken, we houden nog altijd contact. Omdat wij zelf meer vragen krijgen dan we aankunnen, verwijzen we ouders nog steeds door naar De Lork. Wij zoeken immers altijd een oplossing voor ouders die wanhopig zijn. Zij staan er dikwijls alleen voor, 24 uur per dag, hun leven lang.

Taboe blijft bestaan

Onze oudergroep bestaat nog altijd. De praatgroep wordt nu begeleid door een psychologe die samen met de ouders nadenkt over een oplossing voor hun problemen. Vroeger was er meer schaamte, nu wordt er meer open gepraat. De leden van de groep vinden steun en begrip bij elkaar. andaag is talenkennis geen probleem meer. De ouders van vandaag zijn hier geboren en spreken Frans of Nederlands. Wat niet veranderd is, is het taboe om erover te praten. Dat bestaat nog altijd, net als de bezorgdheid van ouders voor hun kinderen, omdat die zo kwetsbaar zijn. Wij zeggen dan: “Je moet gewoon een beetje zelfvertrouwen hebben om je kind wat vrijheid te geven”. Zo proberen we hen gerust te stellen. En aan de samenleving blijft onze boodschap: “Mensen met een handicap zijn mensen zoals iedereen.”