Situatieanalyse 2020 - kwalitatieve data

Het verhaal van persoonsvolgende financiering is in theorie een mooi verhaal. Personen met een handicap zouden zo zelf de regie in handen hebben om maximaal deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Dit zou een omslag kunnen betekenen naar volledige inclusie. Dit doel is echter niet evident om zomaar waar te maken. Het is een complex verhaal, zeker in Brussel. Inclusie is immers meer dan een rugzak met geld.

We peilden via focusgroepgesprekken en diepte-interviews naar verschillende levensdomeinen zoals wonen, vrijetijd, werk, mobiliteit, zorg etc. Doel was niet enkel om de werkpunten voor Brussel bloot te leggen, maar eveneens de sterke kanten van de stad te tonen. Zo staan de precaire situaties waarin mensen leven die al jaren op een wachtlijst staan voor een persoonsvolgend budget in contrast tegenover de good practice-verhalen waar ouders en organisaties het heft in eigen handen namen en als ondernemer aan de slag gaan binnen het systeem van persoonsvolgende financiering. Via individuele en groepsinterviews willen we deze diversiteit aan verhalen blootleggen.

Samenvatting: Kwalitatieve data

Wonen en leven in Brussel

• Nood aan betaalbare kwaliteitsvolle woningen.
• (informeel) Netwerk wordt als waardevol ervaren, doch bij aanvraagprocedure PVB vaak beperkt, afwezig.
• Toegankelijkheid in Brussel hangt af van plaats tot plaats.
• Aangepast vervoer voor personen met een handicap is niet voldoende flexibel.
• Bepaalde Vlaamse ondersteuningsmaatregelen (bepaalde budgetten VSB[1], VOP[2]) zijn niet van toepassing in Brussel.

Zorg en ondersteuning in Brussel

• Systeem gespecialiseerde zorg en ondersteuning in Brussel is complex. Keuze VAPH-Phare-Iriscare moeilijk om te maken. Nood aan begrijpbare informatie voor burgers en hulpverleners.
• Conflicterend systeem van instellingsfinanciering (Phare en Iriscare) versus persoonsvolgende financiering (VAPH).
• Aanvraagprocedure persoonsvolgend budget (VAPH) wordt als ingewikkeld en tijdrovend ervaren, cliënten haken soms af tijdens aanvraagprocedure.
• Ondersteuning van de Dienst Ondersteuningsplan Vlaams-Brabant & Brussel wordt als waardevol ervaren.
• Overgang minderjarigen-meerderjarigen blijft moeilijk. Cesuren in continuïteit zorg en ondersteuning. Soms ontbreekt de urgentie tijdig aan een aanvraag PVB te beginnen, soms anticiperen ouders preventief.
• De (VAPH) wachtlijst voor een persoonsvolgend budget wordt als onrechtvaardig ervaren.
• Wisselen van ondersteuning (VAPH-Phare) is niet evident. Risico om zonder zorg te vallen tijdens overgang.
• Paradox tussen nood aan meer gespecialiseerd residentieel aanbod versus de opmaak en implementatie van een deïnstitutionaliseringsplan

[1] VSB: Vlaamse Sociale Bescherming.

[2] VOP: Vlaamse Ondersteuningspremie.