U bent hier

NOK

In beeld

Wat is een niet-onderhandelbaar kader?

Het trachten in te nemen van het perspectief van de andere is een belangrijke oefening in de interculturele ontmoeting. Maar het is ook niet iets wat je ‘eindeloos’ kan doen. Vroeg of laat zal je hierbij ook op grenzen stoten. Meningen, ideeën of handelingen die voor jou moeilijk liggen of die je eigenlijk ‘niet vindt kunnen’. Deze grenzen noemen we ‘het niet-onderhandelbaar kader’.

Het niet-onderhandelbaar kader is een term uit de justitiële wereld.  Het werd in Nederland gebruikt om in de justitiële hulpverlening aan te geven welke aspecten van de begeleiding men enigszins vrij kon bepalen en welke reeds door straffen en wetten vastlagen en dus niet-onderhandelbaar waren. Edwin Hoffman introduceerde deze term in zijn theorie over interculturele communicatie. Volgens hem is alles bespreekbaar in de communicatie behalve datgene wat ingaat tegen de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). Deze universele waarden vormen een niet-onderhandelbaar kader.

 

Wat staat er in een niet-onderhandelbaar kader?

Elke organisatie of instelling is verder gebonden aan (Belgische of Europese) wetten en decreten. Dat zijn de rode grenzen: grenzen die van bovenuit zijn opgelegd en waaraan we niets kunnen veranderen in inter-persoonlijke contacten. Zo bijvoorbeeld de leeftijdsbepalingen i.v.m. de leerplicht, de hoogte van uitkeringen,…. Groene grenzen zijn dan weer grenzen die door een organisatie zelf bepaald worden, bijvoorbeeld via een huishoudelijk reglement, interne procedures of concrete afspraken. Dit zijn grenzen waar onderhandelaars wel vat op hebben. Het zijn grenzen die in principe veranderbaar zijn, al is niet iedereen hier even bereidwillig toe. Voorbeelden: de specifieke uurregeling van een bepaalde onderwijsinstelling, de afspraken rond aanwezigheid op een cursusaanbod, de mate van stiptheid van afspraken,…

We kunnen het niet-onderhandelbaar kader ook doortrekken tot op persoonlijk niveau: zoals gezegd, in het aftasten van het perspectief van de anderen zal je op grenzen botsen. In sommige standpunten of zienswijzen kan je niet meegaan. Daar kan je geen begrip voor opbrengen omdat die zo sterk in strijd zijn met waar je zelf voor staat. Dit deel van je eigen referentiekader wijst op een persoonlijk niet-onderhandelbaar kader. Elke persoon heeft zo’n ruimte, maar de grootte ervan verschilt wel van persoon tot persoon. Hoe groter de ruimte, hoe minder men begrip kan opbrengen voor al wat anders is. 

 

Hoe werk je in de praktijk met een niet-onderhandelbaar kader?

In de interactie stellen we vast dat:

- bepaalde redenen gemakkelijk geaccepteerd worden omdat deze verklaringen aansluiten bij de eigen zienswijze en referentiekader

- je vaak behoefte hebt aan bijkomende informatie om echt te kunnen uitmaken of iets al dan niet geoorloofd is

- veel, vooral informele, regels vaak niet helder zijn, laat staan geëxpliciteerd zijn

- men wel veronderstelt dat iedereen (volledig en juist) geïnformeerd is, maar dit vaak niet zo is

 

Getuigenis van Peter, opvoeder in een MPI

“Ik stel vast dat het puur formeel communiceren rond het reglement zeker niet voldoet. Je moet echt creatief zijn in hoe je de regels brengt. Zo hebben we bijvoorbeeld samen met de leerlingen een affichecampagne uitgewerkt rond pesten. Een ander belangrijk punt is dat je veel moet herhalen, constant communiceren, liefst gelinkt aan een moment waarop het (bijna) overschrijden van een specifieke grens zich aandient. En tenslotte denk ik ook dat je moet beseffen dat je het tijdig doet, dat wil zeggen ‘op voorhand’, voor de feiten en niet puur ‘reactief’, als de grens al overschreden werd. Dan kan je eigenlijk alleen nog maar sanctioneren en dan krijg je zo’n negatieve regel nooit nog overtuigend verkocht.”

 

 

Volgend schema wil je op weg zetten om je eigen niet-onderhandelbaar kader en dat van de organisatie waar je in werkt te verhelderen zodat je het tijdig en vooraf kan gaan communiceren. Een belangrijk element van conflictpreventie!

 NIET-ONDERHANDELBAAR KADER

 ‘ONDERHANDELD’ KADER

Universele, transculturele kaders

Wetten, decreten

Organisatie

Dienst

UVRM

Wetgeving Europees, Belgisch, Vlaams, sectoraal,…

Visie, missie

Formele procedures, afspraken

Informele omgangsregels

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bron: Goesthing

 

Bekijk ook 

Lees het inspirerend verhaal Discriminatie onder de waterlijn om meer te weten te komen hoe het NOK in de praktijk toegepast kan worden.