U bent hier

Cultuursensitieve zorg

Een combinatie van 3 componenten : kennis, vaardigheden en attitude

Cultuursensitieve zorg is een specifiek thema voor het Kenniscentrum WWZ, omdat we merken dat veel mensen met een migratieachtergrond extra vragen kunnen hebben bij hulpverleners en vooral ook extra drempels kunnen ervaren. Deze drempels hangen veelal samen met een meer kwetsbare positie van de persoon met een migratieachtergrond door het niet voldoende beheersen van de taal, door andere gewoontes, door discriminatie ,…

Het is belangrijk bij cultuursensitief werken het kruispuntdenken niet uit het oog te verliezen: elk individu is verschillend en staat steeds op een uniek kruispunt in zijn leven. Er wordt binnen de zorg veel naar gelijkenissen op basis van cultuur en religie gekeken. We hebben hier echter niet te maken met homogene groepen. Er zijn verschillen op basis van vele factoren zoals sociale klasse, religie, gender, leeftijd, opleiding, beroep, inkomen, geografische locatie, levenservaringen, enz.  Zo is niet elke Turk moslim en is de ene Turk hoog-opgeleid en de ander laag-opgeleid etc. Dé Turk bestaat niet en dé Belg bestaat ook niet. Er dient rekening gehouden te worden met de diversiteit binnen de diversiteit.

Aan de andere kant zijn er ook vele gelijkenissen te trekken tussen mensen van verschillende culturen. Twee personen kunnen bijvoorbeeld allebei vrouwen zijn van dezelfde leeftijd die allebei weduwe zijn en kinderen hebben. Rekening houden met de verschillen en gelijkenissen draagt bij de kwaliteitsvolle zorg.

Cultuursensitieve zorg moet ook niet per se gezocht worden in het hebben van kennis van specifieke culturen. We leven in een supersdivers Brussel en kennis van alle culturen zou daarom sowieso een onmogelijke opgave zijn.   Talloen en Vanmechelen (2018) beschrijven kennis, vaardigheden en attitude als drie onlosmakelijk verbonden componenten van goed competent handelen in een zorgrelatie (zie afbeelding).

Deze competenties komen niet vanzelf. Er is nood aan ondersteuning voor de medewerkers onder de vorm van bijvoorbeeld reflectie en intervisie.

Arikoglu, Fatma, Scheepers, Sarah and Koranteng Kumi, Ama (2014), Intersectioneel denken. Handleiding voor professionelen die intersectionaliteit of kruispuntdenken in de eigen organisatie willen toepassen. Brussel: Ella vzw.

Talloen, D., & Vanmechelen, O. (2018). Zorg en ondersteuning aan oudere arbeidsmigranten. Géron.

Contact 
cynthia.van.thiel@kenniscentrumwwz.be
02 413 01 48

Cynthia is geïntrigeerd door de superdiversiteit in Brussel. Die beperkt zich niet enkel tot de ruime verscheidenheid aan herkomst in Brussel, maar eveneens de diversiteit in gender, sociale klasse, handicap, seksuele oriëntatie ... Aan de hand van het kruispuntdenken geeft ze duiding over discriminatie en sociale uitsluitingsmechanismen. Daarnaast is zij het aanspreekpunt voor organisaties met vragen over cultuursensitieve zorg.

Lees ook 
cover rapport is iedereen welkom

Een actieonderzoek en traject met drie Vlaamse woonzorgcentra

Welzijn
Wonen
cover cahier 11

Hoe met drempels en uitsluitingsmechanismes omgaan?

Welzijn
Zorg
Is jouw bestuur een afspiegeling van de samenleving?

Meer dan 70 procent van de Brusselaars heeft een migratie-achtergrond. Nochtans vind je hen zelden in de raad van bestuur van vzw’s of sociale organisaties...

Welzijn
Zorg
Hélène Mavar

Hier lijkt het vaak alsof de dokter niet in je leven geïnteresseerd is, maar enkel in je ziekte.

Welzijn
cover rapport is iedereen welkom

Leertraject cultuursensitieve zorg in woonzorgcentra

Een actieonderzoek en traject met drie Vlaamse woonzorgcentra

diverse scharen

CultuurSensitieve zorg bij personen met een Handicap (CuSeHa)

De doelstelling van dit project is het beter bereiken of de drempels tot zorg verlagen van Brusselaars op het kruispunt van een (vermoeden van) handicap en een migratieachtergrond.

Foto door Layla Aerts

Je weet niet wat je mist - Innovatief wijkzorgmodel op maat van de kwetsbare buurt

Thuiszorg voor ouderen van vreemde afkomst: hoe overbrug je de kloof?

Interview Diversiteit in Woonzorgcentra

Een gesprek met Arne Kenis en Alan De Bruyne

ENIEC

ENIEC (European Network on Intercultural Elderly Care) is een Europees netwerk voor enthousiaste professionals die de zorg en welzijn voor ouderen met een migratieachtergrond willen verbeteren.

Cahier 'Ondersteuning voor personen met een handicap in een superdiverse context'

Cahier Ondersteuning voor personen met een handicap in een superdiverse context

Het zorglandschap voor personen met een handicap in Brussel is heuvelachtig, met een bureaucratische wirwar en lange wachtlijsten. Voor mensen met een migratieachtergrond zijn er nog meer drempels.

CULTSENSE: werken aan een Cultuursenstieve ouderenzorg

Het project CULTSENSE is een Erasmus+ project, waarmee we willen we bijdragen aan inclusieve zorg door inzicht te krijgen in de mogelijkheden om onderwijstrajecten te verbeteren voor optimale zorg voor ouderen met een migratieachtergrond.