Een blik op de buurt
Een duurzame buurt is meer dan ecologie: met het stappenplan “Een blik op je buurt” helpen we je om factoren in kaart te brengen die een belangrijke rol spelen voor je organisatie en werking in een buurt. De omgeving blijft veranderen. Door ze in kaart te brengen, blijf je in staat proactief in te spelen en nieuwe kansen te zien en te benutten. Interactie met je buurt is een continu proces als je wijk- en buurtgericht wil werken.
Kent de buurt je voldoende? Weet elke buurtbewoner waarvoor ze bij jou terecht kunnen? En kennen al jullie medewerkers de buurt voldoende? Kennen jullie andere organisaties en zijn alle mogelijke synergieën blootgelegd?
Met onderstaande stappenplan verbreed je je blik op de buurt, verken je de omgeving, en leer je uit onverwachte hoek. Neem deze oefening als verrijking voor je teamdag of bestuursvergadering. Kijken met een onbevangen blik naar je organisatie en de omgeving geeft zuurstof aan je mensen, je werking, je cliënten ... Het geeft kansen tot groei en tot het opmaken van creatieve duurzame toekomstplannen.
Stappenplan: een blik op de buurt
Met ‘Een blik op de buurt’ breng je factoren in kaart waar je geen invloed op hebt, maar die wel een belangrijke rol spelen voor je organisatie en werking.
Dit stappenplan bevat 5 onderdelen. Als je ze doorloopt krijg je een goed overzicht op verschillende aspecten die de positie van je organisatie in de wijk, het stadsdeel of de gemeente/stad bepalen.
Het Brusselse patrimonium scoort slecht op energieverbruik. Willen we toekomstgericht plannen moeten we breed en creatief durven denken over eigen infrastructuur. We willen het taboe doorbreken dat verhuizen naar een andere wijk, samensmelten met een andere organisaties in de buurt, kiezen voor multifunctionele infrastructuur, enzovoort misschien een betere oplossing kan zijn dan een eigen verouderd pand te renoveren.
Stap 1: Kijkwijzer voor een zorgzame en toegankelijke buurt
Met deze kijkwijzer wandel je (virtueel) door je wijk en kijk je rond wat er allemaal voorhanden is. In een zorgzame en toegankelijke buurt zijn alle voorzieningen aanwezig die nodig zijn om er comfortabel te leven. Naast gezonde woningen en een groene ruimte in de nabijheid, zijn er voldoende diensten, winkels en voorzieningen, gelegenheden voor ontmoeting, sport en sociaal contact, (muziek-)scholen op wandelafstand. Openbaar vervoer en traag verkeer met aandacht voor zwakkere weggebruikers zijn essentieel.
Om een zicht te krijgen op de drempels die er (voor je doelgroep) in deze wijk kunnen zijn kan je deze lijst doorlopen. Het is een eerste eenvoudige oefening om mee aan de slag te gaan. Het kan ook een aanleiding geven om met andere organisaties in de buurt in gesprek te gaan, een aanvraag voor verbetering te doen bij de gemeente, nieuwe noden te ontdekken …
TIP
Je kan bijkomend een grote afdruk van je omgeving maken (mappy, googlemaps, Sociale kaart Brussel(externe link) …) en de volgende functies: winkels, functionele winkels, zorg, welzijn, horeca, sociaal en sportief, gezondheid … uit de kijkwijzer met een gekleurde stip aanbrengen op de kaart. Deze oefening visualiseert je omgeving. Doe dit met (enkele) mensen van je team samen. En bespreek meteen het resultaat. Zijn alle diensten voor jullie doelgroep op 15-minuten wandelafstand aanwezig? (15 minuten doorstappen = 1 km)
Stap 2: Kritische zelfbevraging
Door deze kritische zelfbevraging krijg je meer inzicht over hoe je als organisatie in de buurt wordt gezien en ervaren. Een duidelijk beeld geeft je de mogelijkheid om scherper te analyseren en je te positioneren ten aanzien van de buitenwereld. Daarmee kun je gerichtere acties uitzetten om je doelen beter te bereiken. Ga dus voor jezelf na of je goed in kaart hebt hoe je als organisatie in de omgeving wordt gezien en gezien wil worden.
Stap 3: Aan de slag met buurtgerichte zorg
In deze stap ga je 'Aan de slag met buurtgerichte zorg'. Dit organisatiemodel biedt aan iedereen in de buurt of wijk geïntegreerde hulp, zorg en ondersteuning op maat. Buurtgerichte zorg is een strategie om inclusieve en zorgzame buurten te ontwikkelen en is een belangrijk onderdeel van duurzame buurten waarbij alle diensten in de omgeving op 15 minuten wandelen aanwezig zijn.
Buurtgerichte zorg is meer dan enkel zorg, maar focust op zorg voor elkaar. Met dit onderdeel graaf je dus nog een beetje dieper aan de fundamenten van jouw organisatie én analyseer je nog beter de rol die jouw organisatie in deze buurt opneemt of kan opnemen.
Je kan ervoor kiezen enkel deze oefening te maken. Stap 1 en 2 zitten deels vervat in dit model.
In de VVSG-publicatie “Aan de slag met buurtgerichte zorg” worden 8 functies van buurtzorgregie geformuleerd. Deze zijn een handig hulpmiddel om de eigen praktijk van de buurtgerichte zorg verder uit te diepen. In het cahier ‘Buurtgerichte zorg’ van het Kenniscentrum WWZ vind je meer achtergrondinformatie en maak je kennis met organisaties die deze analyse reeds maakten.
Stap 4: Besluiten en beslissen
Vervolgens kan je overgaan tot een echt actieplan. In bijgevoegd eenvoudig format kan je alle bovenstaande stappen samenvatten. Op deze manier heb je meteen een overzichtelijk document waarmee je beslissingen kan staven en actie kan ondernemen, in gesprek kan gaan met je bestuur en/of de gemeente, en knopen kan doorhakken.
Samengevat komt het hierop neer:
- wat betekent de gemaakte analyse over buurtgerichte zorg voor jouw werking én voor jouw infrastructuur?
- Zit je nog op de juiste plek in de stad/wijk en zijn er alternatieven?
- Voldoet jouw infrastructuur aan de verwachtingen van de buurtanalyse?
- Wat wil je graag veranderen en zijn er opties om met de buurt in gesprek te gaan, samenwerkingen aan te gaan?
- Welke aanpassingen moeten er in ons gebouw gebeuren, welke zijn belangrijk en prioritair?
Stap 5: Kies het energierenovatieplan
Met de bovenstaande stappen willen we je helpen nadenken of jouw organisatie wel degelijk op de juiste plek zit. Om de klimaatdoelstellingen te bereiken worden de energierenovaties aan de Brusselse gebouwen binnen afzienbare tijd verplicht. De beschikbare energierenovatiesubsidies voor de sector vanuit Vlaanderen worden amper door de Brusselse welzijnssector aangevraagd.
Het Brussels Gewest stimuleert eveneens de Brusselse sector met energierenovatie subsidies via BRUXEO. Met dit plan willen we iedereen een stevige duw in de rug geven en daar waar nodig extra begeleiding op maat aanbieden.
Naast de overheidsinstanties BRUXEO, VIPA en VEB zijn er op de markt verschillende commerciële spelers actief. Door het bos de bomen nog zien is voor de sector die gefocust is op zijn doelpubliek geen evidentie.
Het Kenniscentrum Welzijn Wonen Zorg kan je begeleiden de juiste keuze, voor zowel kleine als grote (energie-)renovatiewerken, te maken. Bovendien bepaalt de juiste volgorde van de energiewerken de mogelijkheid om het energiepeil later verder te optimaliseren. Het fenomeen ‘lock-in’ moet worden vermeden. Zo isoleer je bijvoorbeeld eerst grondig je dak alvorens zonnepanelen te leggen.
Onderstaande organisaties bieden een (gratis) energiescan aan voor de Brusselse Welzijnsorganisaties. In de energiescan worden de prioriteiten helder. Een groot deel van de ingrepen worden door de subsidies voor de non-profit gratis of op korte en middellange termijn terug verdient via de energiefactuur.
BRUXEO:
Voor wie?
De Energy Advisors van Bruxeo bieden expertise en ervaring aan Brusselse socialprofit (non-profit) ondernemingen aan die energie willen besparen en/of willen investeren in duurzame energieproductie. Met onze steun kunt u budgettaire marges vrijmaken voor de sociale en economische ontwikkeling van uw onderneming, terwijl het milieu behouden blijft. Deze diensten worden gesteund door Leefmilieu Brussel in het kader van de Energie Pack(externe link) en in partnerschap met ICEDD vzw.
Hoe maak ik de juiste keuze?
Je kan de infosessies volgen die BRUXEO op regelmatige tijden organiseert of de presentatie op onze studiedag van 6 oktober '20 doorlopen. BRUXEO werkt samen met VIPA en VEB. Ze verfijnen gezamenlijk de energiescan zodat de dienstverlening kwalitatief overal hetzelfde is.
De subsidies van Brussel kunnen samen gaan met subsidies vanuit Vlaanderen. Als erkende welzijnsorganisatie door Vlaanderen in Brussel kan je dus op beide subsidiepotten intekenen.
Hoe intekenen?
Hier teken je in voor een bezoek van een energie-expert(externe link) aan je gebouw.
VIPA:
Voor wie?
VIPA en het Vlaams EnergieBedrijf (VEB) bundelen hun krachten om voorzieningen in de welzijns- en zorgsector energie-efficiënter te maken. VIPA voorziet een gratis energiescan op maat. Ervaren energiespecialisten bekijken daarbij hoe gebouwen energie-efficiënter kunnen worden. De energiescan is volledig gratis voor voorzieningen die alle maatregelen uitvoeren die zichzelf binnen de vijf jaar terugverdienen.
Sinds oktober 2018 verdeelt VIPA subsidies voor voorzieningen die na hun energiescan energiebesparende maatregelen willen treffen. Daarbij focust VIPA zoveel mogelijk op CO2-vermindering.(externe link) Hoe eerder u een energiescan aanvraagt, hoe meer kans u maakt op klimaatsubsidies, want de middelen in het klimaatfonds zijn beperkt.
Hoe maak ik de juiste keuze?
Enkel erkende organisaties, kijk hier of je in de lijst staat, kunnen beroep doen op VIPA subdisies en begeleiding. De energiescan van VIPA is grondig en uitgebreid. De scan is gratis op voorwaarde dat je enkele maatregelen uitvoert. Dwz dat je een (klein) budget ter beschikking moet hebben voor de maatregelen die je op 5 jaar met energiebesparing terug verdient. Anderzijds dekken de subsidies soms volledig of gedeeltelijk de investering.
Hoe intekenen?
Hier kan je intekenen op de VIPA energiescan(externe link).
VEB
Voor wie?
Het VEB of Vlaams Energie Bedrijf wil samen met jou de klimaatdoelstellingen voor de publieke sector overtreffen door efficiënt energiebeheer. Hun specialisten helpen je met de planning, uitvoering en opvolging van al je projecten rond energiebesparing en hernieuwbare energie. Bovendien leveren ze 100% groene stroom.
Hoe maak ik de juiste keuze?
Voor de Brusselse Welzijnssector werkt VEB samen met BRUXEO en VIPA. Je kan er natuurlijk altijd voor kiezen om rechtsreeks bij VEB aan te kloppen.
Hoe intekenen?
Via de website van VEB(externe link) kan je intekenen in dit programma. Maar gezien zij samen werken met VIPA en BRUXEO zaden we je aan eerste bovengenoemde pistes te bekijken..